Elis Juliana
Curaçao Cultural Icon


Riba propio forsa Elis Juliana ta studia arte di pintura tantu di Kòrsou komo di afó i ta krea na tur manera. E ta pinta ku krayòn, pèn, traha akuarèl i olio. Hopi konosí ta su pinturanan ku pèn pa ilustrá su obranan skirbí òf di otro hende. Su pinturanan a pasa den un desaroyo direkshon di mas fini i mas chikí. Ta manera mas opservadó Juliana tabata mira, mas detaye chikirititu e tabata registrá. Obranan famá leu di frontera nashonal ta su pinturanan ku pèn trahá segun e téknika di puntilismo (pointilisme), nòmber pa e téknika den kua punta puntanan (point) òf plèki plèkinan chikí di kolónan no mesklá, poné huntu ta forma imáhen. Ta bista humano mester kombiná e kolónan.

Juliana: “Hende ta apresiá kos grandi so i (...) no tin bista pa kos chikí (...). Kos chikí tin mésun balor ku kos grandi.” Mérito di Juliana ta tambe ku el a renobá e téknika di krea sombra ku e tres kolónan básiko kòra, blou i hel, hasiendo esaki ku kolónan blanku i pretu. Delikadesa sensitivo e ta hinka den e pinturanan akí i edifiká riba papel panorama kompletu ku ta relatá henter un historia ku un mínimo na imáhen. Ku e mésun entrega, ternura i vishon futurista akí e ta ekspresá tambe su kompromiso ku su komunidat, den pintura di polítiko, edukashon, maternidat, sklabitut, religion, hende muhé i otronan. Pintor Juliana a traha tambe pintura miniatura di spekografia ku e mes a klasifiká komo filosofia gráfiko. Mester di glas oumentadó pa mira e pinturanan akí. Juliana ta e promé na Kòrsou ku a traha pintura di miniatura na gran eskala. Su siensia i arte ta topa otro konstantemente i, inspirá pa e manera di ilustrá den arkeologia, Juliana ta traha pintura miniatura i di punta punta.

Juliana su trabou ta integrá, holístiko. Ora e pinta, e ta pinta algu inspirá pa su inbestigashon históriko, antropológiko, arte i siensia: tambú i letra pareu.Temanan di su pintura ta entre otro: Katibu bulando, Den trans di vudu, Eternidat, Tamburero, Pelea di gai, Wega di palu, Riku ta yena, pober ta basha. E siguiente pintura ta mustra un hòmber ku ta subi un trapi di wil. E no tin fin di yega ariba pasobra e trapi su wilnan ta pon’é lora keda mésun kaminda.

Riba su lomba e ta karga un lanthùis, bibienda di esnan ku a sklabisá hende i pone esakinan traha komo katibu pa nan. Abou na e trapi tin e krus di religion drumí, testigu silensioso di dos man riba un barika di sklabitut. Ta Juliana su forsa di integrá henter historia di sklabitut den un solo pintura miniatura.

Boutismo
(di den antaño)
Mi ta batisá
katóliko romano
riba un djabièrnè
sinkor di mardugá
den pleno skuridat
promé ku solo sali.

Mi ‘padrino tras di porta’
no tabata permití
pa el a drenta misa
huntu ku mi madrina
pa e tambe resa Kredo
riba mi kabes.

Mi tabata konsiderá
un yuchi di piká
komo mi mama i mi tata
no tabata kasá.

Un yuchi parí
fuera di matrimonio
tabata un bèrgwensa
den bista di Señor
i stigmatisá
pa santu iglesia
henter su bida largu
komo mala yerba
plantá pa pekador.

Elis Juliana yüli 2003